ILE CZASU PRZEZNACZYĆ NA ZWIEDZANIE TEGO MIASTA?
Tydzień? Dwa? Ciężko stwierdzić. Spędziłam tam 6 dni. Myślę, że aby zobaczyć jego wszystkie atrakcje warto przeznaczyć na Nowy Jork co najmniej 7 dni. Miasto ma sporo do zaoferowania. Wiele przewodników opisuje miejsca, które trzeba odwiedzić i sugeruje, aby nie wyjeżdżać bez zobaczenia któregoś z nich. Warto korzystać z takich sugestii, a jednocześnie nie brać ich za bardzo do siebie. Gdybym kierowała się jedynie takimi wskazówkami to zamiast zwiedzania innych krajów nadal przyjeżdżałabym w te same miejsca, aby odhaczyć zaległe „must see”.
Wszelkie informacje na temat lotów do Nowego Jorku, dojazdu z lotniska do centrum, tanich i przyzwoitych miejsc na nocleg, restauracji, w których można zjeść pyszne i niedrogie potrawy nowojorskie, a także rady i niezbędne informacje dotyczące transportu publicznego w mieście można znaleźć w osobnym wpisie, klikając tutaj.
Nowy Jork jest ogromny i niezwykle interesujący. Powinniśmy się dobrze przygotować, aby zobaczyć tam jak najwięcej. Warto jednak znaleźć czas na spontaniczny spacer jego ulicami, relaks w jednym z parków i obserwację życia miasta, choć przez chwilę. Opinie na jego temat są różne. Jeśli chodzi o mnie, nie rozczarowało mnie ono nawet w najmniejszym stopniu. Pierwsze chwile w Nowym Jorku były dla mnie szokiem i mieszanką zachwytu z niedowierzaniem, że się tam znalazłam.
DARMOWE ATRAKCJE NOWEGO JORKU:
Jako, że można wydać już sporo pieniędzy na zakwaterowanie oraz bilet lotniczy, polecam korzystanie z wielu darmowych atrakcji Nowego Jorku:
PROM NA STATEN ISLAND to doskonała okazja, aby podziwiać panoramę Nowego Jorku oraz Statuę Wolności. Warto odbyć ten rejs o zachodzie słońca. Staten Island Ferry kursuje pomiędzy Manhattanem a wyspą Staten Island. Pokonanie tej odległości zajmuje około 30 minut. Aby skorzystać z atrakcji należy udać się na przystanek metra Whitehall (naprzeciwko Parku Battery). Niech Was nie odstraszą tłumy czekające na prom – może on pomieścić sporo osób. Aby powrócić na Manhattan należy udać się na stację Staten Island. Rozkład promów znajduje się tutaj.
Wrzesień jest okresem podróży wielu uczestników programu Work&Travel. Polskich studentów słychać i widać tam na każdym kroku. Pozdrawiam jednego z nich, którego zapytałam wraz z koleżanką o wrażenia z pobytu w Nowym Jorku. Odpowiedział, że Radom bardziej mu się podoba. Podziwiam jego lokalny patriotyzm. Na promie poznałyśmy też sympatyczną rodaczkę Patrycję, która mieszka w USA już od kilku lat.
STATUA WOLNOŚCI to jeden z symboli USA. Dzięki promom na Staten Island można podziwiać ją bezpłatnie (z daleka, ale zawsze coś) i bez kilkugodzinnych kolejek. Pomnik był darem rządu francuskiego dla USA w setną rocznicę uchwalenia Amerykańskiej Deklaracji Niepodległości. Obecnie Statua Wolności pokryta jest zielonym nalotem patyny. Kiedyś miała złotobrązowy kolor i pełniła funkcję latarni morskiej. Symbolikę budowli utożsamiającej wolność podkreślają zerwane kajdany u stóp, pochodnia, tablica z datą uzyskania niepodległości przez USA oraz siedem promieni słonecznych na głowie, odnoszących się do kontynentów świata.
Statuę Wolności wykonali Francuzi. Pomysłodawcą był Laboulaye (zwany jej ojcem), wyrzeźbił ją Bartholdi, zaś projektem zajął się Eiffel. W momencie odsłonięcia przez prezydenta USA w 1886 roku była to najwyższa budowla w Nowym Jorku. Liczy 46 metrów wysokości. Przetransportowano ją do USA w 350 kawałkach. Statek, który dowiózł jej części prawie utonął podczas sztormu w 1885 roku. Złożenie budowli po przetransportowaniu wszystkich jej kawałków zajęło cztery miesiące.
Na szczycie znajduje się punkt widokowy. W koronie wmontowano 25 okienek, przez które można podziwiać panoramę Brooklynu. Niemniej jednak, wejście jest wąskie, niskie i płatne. Zanim znajdziemy się na jej szczycie stracimy kilka godzin w kolejce (rocznie to miejsce odwiedzają 4 miliony osób). Zachęcam więc do podziwiania tej budowli z pokładu promu na Staten Island.
GRAND CENTRAL STATION to największy dworzec kolejowy na świecie. Posiada 44 perony i 67 torów. Jego powierzchnia jest imponująca – zajmuje aż 19 hektarów! Jeszcze większą sławę na świecie zyskał dzięki pojawieniu się w wielu produkcjach filmowych, m.in. Spiderman, Jestem legendą lub Madagaskar.
Budowę dworca ukończono w 1913 roku (koszt – 2 miliardy dolarów). W ciągu 100 lat nastąpił sześciokrotny wzrost ruchu pasażerskiego (1913 – 12 milionów osób, 2013 – 48 milionów). Obecnie korzystają z niego głównie lokalni mieszkańcy, którzy dojeżdżają do Nowego Jorku z przedmieść. Ciężko dostrzec tam pasażerów z wielkimi walizkami. Spacerując po Grand Central Station warto zwrócić uwagę na sztuczne niebo z gwiazdami i znakami zodiaku, zdobiące sufit dworca. Po tragicznych wydarzeniach 11 września 2001 roku, na holu dworca zawieszono amerykańskie flagi.
Warto wiedzieć, że godziny odjazdu pociągów wyświetlane są na tablicy dworca z jednominutowym przyspieszeniem. Niby minuta różnicy, ale zawsze może uratować spóźnialskich.
CHRYSLER BUILDING to jeden z najpopularniejszych wieżowców Nowego Jorku, znajdujący się na Manhattanie. Powstał w 1930 roku i posiada 77 pięter. Kiedyś piastował miano najwyższego budynku w Nowym Jorku (rok po ukończeniu jego budowy tytuł najwyższego drapacza chmur w mieście odebrał mu Empire State Building). Dzięki charakterystycznej iglicy, odtwarzającej elementy samochodów Chryslera, wieżowiec stał się popularny na całym świecie. Architekta zainspirował wygląd chłodnicy samochodowej tej marki.
EMPIRE STATE BUILDING to kolejny symbol Nowego Jorku, którego budowę ukończono w 1931 roku. Był wtedy najwyższym budynkiem w mieście (liczy 440 metrów). Pozostał nim do czasu wybudowania bliźniaczych wież World Trade Center w latach 70-tych XX wieku.
Jeśli kogoś interesują nie tylko darmowe atrakcje, można wjechać na taras widokowy, znajdujący się na 86 piętrze (27$). Drugi punkt widokowy w budynku mieści się na 102 piętrze (koszt wjazdu – 44$). Ci, którzy odwiedzili taras przestrzegają, aby ubrać się ciepło. Na szczycie wieżowca strasznie wieje. Po przejściu kontroli przy wejściu i odebraniu audio przewodnika (wliczonego w cenę wstępu do budynku) warto zatrzymać się na 80-tym piętrze budynku, na którym znajduje się muzeum powstania wieżowca.
ROCKEFELLER CENTER to kolejny znany nowojorski wieżowiec, miejsce sklepów, klubów, restauracji i budynków biurowych. Jego budowę ukończono w 1933 roku. Budynek liczy 259 metrów i posiada 70 pięter – na ostatnim znajduje się taras widokowy, z którego rozpościera się piękny widok na pozostałe wieżowce Manhattanu. Popularnym wydarzeniem w mieście jest coroczna dekoracja wielkiej choinki pod koniec listopada. Drzewko przyozdabia się girlandami, lampionami oraz gwiazdą Swarovskiego. W okresie świątecznym odbywa się tam wiele przedstawień.
Odwiedzający mogą skorzystać z jednej z 60 wind, aby wjechać na sam szczyt budynku (Od 8:00 do 24:00, ostatni wjazd o 23:00; dzieci do lat 6 – bezpłatnie, dzieci do 12 roku życia – 17$, dorośli – 27$; warto zakupić bilet online, aby nie tracić czasu w kolejce do kasy). Zimą przy budynku umieszcza się ogromne lodowisko (wstęp – 27$, wypożyczenie łyżew – 10$).
Podczas budowy Rockefeller Center powstało zdjęcie „Robotnicy na belce”. Przedstawia ono pracowników podczas przerwy, którzy beztrosko jedzą sobie lunch, znajdując się na wysokości 69 piętra. Zdjęcie zyskało popularność na całym świecie. Wątpię, aby ktoś kiedykolwiek przeszedł obok niego obojętnie… Krążą pogłoski mówiące o tym, że jest to fotomontaż. Warto jednak pamiętać, że w momencie powstania tej fotografii (1932) nie znano dzisiejszych metod obróbki zdjęć. Jakim cudem robotnicy jedzą sobie śniadanie na takiej wysokości i sprawiają wrażenie zrelaksowanych? Inna teoria głosi, że mieli oni specjalne magnesy na bieliźnie, które zapewniły im przyczepność.
Moim zdaniem fotografia może być prawdziwa. Ówcześni robotnicy musieli wykazać się niejednokrotnie wielką odwagą i zdawali sobie sprawę z ciągłego ryzyka utraty życia, pracując na takich wysokościach (w latach 30-tych XX wieku nie było tylu możliwości zabezpieczenia pracowników).
BROOKLYN BRIDGE to zabytek architektoniczny i wizytówka Nowego Jorku, stanowiąca inspirację dla wielu artystów. Rozciąga się nad rzeką East River i łączy dwa nowojorskie okręgi – Manhattan i Brooklyn. Jest on najstarszym wiszącym mostem, którego budowa zajęła 13 lat i pochłonęła życie 27 robotników. Architekt Roebling, który wykonał projekt i podjął się jego budowy, zmarł w 1870 roku. Dzieło kontynuował jego syn. Inwestycja wielokrotnie przekroczyła planowany budżet – wyniosła 15 milionów dolarów. Długość mostu wynosi 1834 km. Fundamenty Brooklyn Bridge zamieszczono 13 metrów pod powierzchnią wody.
MANHATTAN BRIDGE to kolejny charakterystyczny most w Nowym Jorku, którego budowę ukończono w 1909 roku. Po moście poruszają się piesi, mogą nim przejeżdżać samochody, motory, a nawet pociągi – dzięki 7 pasom drogowym, 4 torom kolejowym oraz przejściu dla pieszych. Po ataku terrorystycznym na World Trade Center most wyłączono z ruchu. Poruszały się nim wtedy jedynie karetki pogotowia.
TIMES SQUARE to kolejna wizytówka Nowego Jorku, odwiedzana przez 40 milionów osób w ciągu roku! Nazwę zawdzięcza gazecie New York Times, której redakcja znajduje się przy placu. Otoczony wielkimi, ruchomymi reklamami deptak często nazywany jest skrzyżowaniem świata. Umieszczenie na nim reklamy jest bardzo drogie. Firma NASDAQ zamieściła tam swój 36-metrowy baner. Koszt jego budowy wyniósł 37 milionów dolarów, zaś opłata za dzierżawę miejsca – 2 miliony dolarów. Warto udać się tam po zmroku – światła reklam zrobią na Was większe wrażenie nocą niż za dnia.
W pobliżu Times Square mieści się Broadway z licznymi teatrami. Na scenach odbywają się najsłynniejsze spektakle i musicale, m.in. Król Lew, Chicago, Nędznicy. Wartość sprzedawanych biletów w ciągu roku szacuje się na 1,2 miliardy dolarów. Ceny potrafią odstraszyć, jednak można nabyć opcję „last minute” w kiosku TKTS (czasami nawet o połowę taniej) w samym centrum Times Square. Bilety na spektakl, który odbywa się w godzinach wieczornych można kupić w dni robocze, od 15:00 do 20:00, a na przedstawienia popołudniowe w środy, czwartki (10:00 – 14:00) i niedziele (11:00 – 15:00).
Co roku Times Square przyciąga wiele osób podczas obchodów sylwestrowych. Fajerwerki, tradycyjne opuszczenie czterotonowej kryształowej kuli oraz tłumy osób podziwiające ten spektakl i słuchających utworu Franka Sinatry „New York” to tradycja licząca sto lat! Jeśli ktoś chciałby poczuć tamtejszą atmosferę podczas wkraczania w Nowy Rok 2017, odsyłam do filmiku dostępnego tutaj. To wydarzenie przyciąga więcej turystów niż miejscowych. Większość Nowojorczyków stara się unikać tego miejsca jak ognia. Twierdzą, że milion uczestników biorących udział w Sylwestrze uniemożliwia późniejszy powrót do domu, plac jest kompletnie zablokowany, tego wieczoru nie ma tam żadnych stoisk z jedzeniem, zaś spożywanie alkoholu jest tam zabronione.
Na Times Square kupiłam sporo prezentów dla rodziny i przyjaciół. Polecam Waszej uwadze stoiska z obrazami przedstawiającymi panoramę miasta – format A3 w cenie 1$ (przy zakupie pięciu). Pozdrawiam Pana sprzedającego pamiątki, którego widać na zdjęciu. Dzięki Renacie – jego dziewczynie z Polski z lat 70-tych – otrzymaliśmy ogromną zniżkę na jego asortyment. Jeśli uda Wam się odnaleźć jego stoisko i wspomnicie, że jesteście z Ojczyzny ukochanej Pani Renaty to zniżka -50% na zakupy u tego Pana murowana.
PARKI NOWEGO JORKU podważają istnienie „Betonowej dżungli” – takim mianem określa się nowojorską metropolię. Zieleń zajmuje 15% całej powierzchni miasta. Jednym z nich jest CENTRAL PARK, którego powierzchnia liczy 340 hektarów (1,5 razy większy od księstwa Monako). Pod koniec lat 50-tych XIX wieku podjęto decyzję o stworzeniu miejsca dla Nowojorczyków, które byłoby doskonałym terenem na rekreację i odpoczynek. Warto zwrócić uwagę na Strawberry Fields – miejsce pamięci Johna Lennona, na którym umieszczono mozaikę z napisem „Imagine” – tytułem piosenki nawiązującej do walki o pokój na świecie. Jednym ze znanych miejsc w parku jest staw Conservatory Water, pojawiający się w wielu filmach. Istnieje możliwość wypożyczenia tam łódki (pomieści maksymalnie 4 osoby, koszt: 10$/h, każde kolejne 15 minut to opłata 2,50$).
Interesującym obiektem jest fontanna Bethesdy. Na Instagramie można natknąć się na wiele zdjęć, których opis sugeruje, że pojawiła się ona w ramówce sławnego serialu „Friends”. Muszę rozczarować wszystkich, którzy zrobili sobie z nią zdjęcie – filmowa fontanna znajduje się w Los Angeles (tam właśnie nakręcono większość odcinków ukazujących losy piątki przyjaciół).
Ciekawym i uroczym Parkiem (zwłaszcza wieczorem) jest BRYANT PARK, znajdujący się przy Nowojorskiej Bibliotece. Można tam skorzystać z tzw. Reading Room, zjeść lunch lub posłuchać jednego z często odbywających się tam koncertów. Zielone tereny otoczone są nowojorskimi wieżowcami – taki kontrast nadaje temu miejscu oryginalności.
Mimo, że 11 września 2001 roku miałam tylko 8 lat, do dziś pamiętam wiadomości zalewające kanały telewizyjne, informujące o ataku terrorystycznym na bliźniacze wieże WORLD TRADE CENTER. Zrujnowano je na oczach całego świata. Najnowocześniejsze budowle, w których mieściły się liczne biurowce były równie ważnym elementem w nowojorskiej panoramie jak wieża Eiffla dla Paryża. WTC tworzyło siedem budynków, z których Twin Towers były najbardziej charakterystyczne. Sprawiały wrażenie prostych w swojej formie. Były to jednak pozory. W rzeczywistości uważano je za dzieło architektoniczne.
11 września 2001 roku o godz. 8:45 porwany samolot pasażerski uderzył w północną wieżę. Południową zniszczono w ten sam sposób, 18 minut później. Jako pierwsza zawaliła się ta, w którą uderzono później. Obie zginęły w płomieniach. „Pomógł” w tym wybuch sporych zapasów paliwa samolotu i konstrukcja budynku, który pokryty był stalą. Jej topnienie spowodowało wysoką temperaturę – w momencie uderzenia samolotu mogło być tam nawet 1000 stopni Celsjusza.
Prawie 3000 osób straciło życie w zamachu (w tym 6 Polaków). Świadkowie wydarzenia wspominają, że bezsilnie obserwowali ludzi wyskakujących z okien wieżowców. Porównywali ten widok do deszczu osób, które zdecydowały się na pewną śmierć poprzez skok z krawędzi budynku, unikając spłonięcia żywcem. Poniższe zdjęcie mówi samo za siebie…
Pomnikiem upamiętniającym tę tragedię są dwa ogromne baseny, które powstały w miejscu fundamentów zrujnowanych wież. Otoczono je murem z nazwiskami ofiar. To miejsce odwiedzają nie tylko turyści. Sporo osób przychodzi tam, aby „wypełnić” kwiatami nazwiska swoich bliskich.
Jeśli ktoś chciałby poznać więcej szczegółów na temat zamachu terrorystycznego z 11 września 2001 roku polecam udać się do MUSEUM 9/11. W czwartki pomiędzy 17:00 a 20:00 wstęp jest bezpłatny. Tego dnia należy zgłosić się tam po darmowe bilety o godz. 16:00, a nawet wcześniej – chętnych do odwiedzin tego obiektu nie brakuje. W pozostałe dni opłata za wstęp wynosi 20$.
Znajdziemy tam pozostałości po wieżach, wspomnienia osób, które przeżyły zamach, informacje o ofiarach i dramatyczne nagrania ostatnich rozmów telefonicznych, które pracownicy WTC wykonywali do swoich bliskich. Jednym z elementów ekspozycji jest zniszczony wóz strażacki, biorący udział w akcji. Według Baracka Obamy odwiedziny w tym muzeum to spojrzenie w oczy trzem tysiącom niewinnych dusz.
Powstanie obiektu budzi sporo kontrowersji. Wiele osób zarzuca twórcom stworzenie drogiej atrakcji turystycznej z ogromnej tragedii. Co więcej, do ekspozycji muzeum mają trafić szczątki niezidentyfikowanych ofiar. Władze zapewniają jednak, że wstęp na teren ekspozycji z pozostałościami ludzkich ciał będą mieć jedynie członkowie rodzin i sądowe służby medyczne.
ONE TRADE CENTER to obecnie najwyższy budynek w USA, mierzący 541 metrów (łącznie z anteną). Powstał na terenie kompleksu World Trade Center. Jego konstrukcja jest specyficzna. Podczas podziwiania tego budynku u podstaw ma się wrażenie, że przypomina on wysoką piramidę. Posiada 105 pięter, na setnym znajduje się taras widokowy (adres: 285 Fulton Street, ceny: 34$ za osobę dorosłą, dzieci w wieku 6-12 lat: 28$, seniorzy 65+ zapłacą 32$, godziny otwarcia: 9:00 – 20:00, bilety dostępne są tutaj).
Większość MUZEÓW NOWEGO JORKU to obiekty, które można odwiedzić bezpłatnie lub za niewielkie pieniądze. Sporo osób nie wie, że większość cen przy wejściu do nowojorskich muzeów to kwoty sugerowane. Jeśli zapłacimy za wstęp dolara (oczywiście w miejscach z sugerowaną opłatą) nikt nie uzna tego za niestosowne. Lista darmowych muzeów, obiektów z sugerowaną opłatą czy też miejsc, w których zwiedzanie w poszczególne dni tygodnia jest bezpłatne, opracowano na jednym z blogów o Nowym Jorku, dostępnym tutaj.
5TH AVENUE to miejsce dla tych, którzy chcieliby wydać miliony w najdroższych i najbardziej prestiżowych sklepach na świecie. Można tam wstąpić do Louis Vuitton, Tiffany, Giorgio Armani, Prada czy Gucci. W przeciwieństwie do Rodeo Drive w Los Angeles, w sklepach przy Piątej Alei można przymierzać najnowsze markowe kreacje bez konieczności wpłaty depozytu za wstęp. Przy 5th Avenue mieści się sklep Apple Store, oficjalny sklep NBA, a także wiele ciekawych obiektów miasta: Katedra Świętego Patryka (w której znajduje się replika Matki Boskiej Częstochowskiej), Empire State Building, Muzeum Sztuki Nowoczesnej (MoMA), Metropolian Museum of Art, Nowojorska Biblioteka Publiczna, Central Park, Bryant Park, Rockefeller Center czy też Flatiron Building, którego kształt przypomina żelazko.
WALL STREET to nie tylko ulica położona na Dolnym Manhattanie. Nazwą tą określa się system finansowy USA oraz siedzibę Nowojorskiej Giełdy Papierów Wartościowych. W dzielnicy finansowej ulokowano biurowce największych banków oraz organizacji finansowych, zaś Bank Rezerw Federalnych znajduje się w jej bliskim sąsiedztwie.
Oprócz wymienionych wyżej interesujących miejsc w Nowym Jorku, warto zwrócić uwagę na kilka innych propozycji, które pozwolą Wam ciekawie spędzić czas w tym mieście:
- Latem warto udać się na seans do kina pod gołym niebem (m.in. w Bryant Park, Socrates Sculpture Park, Brooklyn Bridge Park, The Long Island City Park).
- Zimą można odwiedzić nowojorskie lodowiska. Oprócz tego przy Rockefeller Center można wybrać się na bezpłatne lodowisko w Bryant Park (wypożyczenie łyżew: 15-20$).
- Jeśli ktoś chciałby usłyszeć chóry gospel, powinien wybrać się do dzielnicy Harlem. Msze odbywają się w Abissynian Baptist Church (132 W., 138th Street). Możliwy jest tam udział w niedzielnej mszy jedynie o godz. 11:00. Na miejsce trzeba przybyć wcześniej – liczba zainteresowanych jest ogromna, a ilość miejsc ograniczona. Nie wolno przesadzać ze zdjęciami – spore zainteresowanie turystów nie podoba się pastorom i wiernym.
Wpadnijcie też do dzielnic utworzonych przez przybyłych do USA emigrantów. Nowy Jork to miasto, które pozwala przenieść się w kilka chwil do zupełnie innej części świata. Oto dowody:
- Odwiedzając China Town na Manhattanie oraz Flushing w Queens można przenieść się do azjatyckiego miasta. Dania serwowane przez tamtejsze bary i restauracje, a także wygląd okolicy w pełni oddaje charakter Azji.
- Little Italy to hałaśliwa i tętniąca życiem okolica, która zabierze Was do Włoch.
- W Williamsburg i Borough Park na terenie Brooklynu nie trudno spotkać ortodoksyjnych Żydów. Mieszka ich tam więcej niż w Tel Awiw – stolicy Izraela.
- Harlem to część Nowego Jorku, zamieszkiwana przez Afroamerykanów.
- Jeśli ktoś tęskni za Polską, powinien poczuć się lepiej po odwiedzinach Greenpoint, zamieszkiwanej przez naszych rodaków. Polskie akcenty widoczne są tam na każdym kroku.
Manhattan, Brooklyn, Bronx, Queens i Staten Island to nie dzielnice, a okręgi miasta.
Wyjechawszy 
